گاز r22 همان گاز فرئون است. این گاز به عنوان یکی از شایع ترین گاز‌های مبرد مورد استفاده در سیستم‌ های تهویه مطبوع در چند دهه گذشته شناخته می ‌شود که از ابتدای سال ۲۰۲۰ تولید و ورود آن به کشورها ممنوع شد.

گاز r22 در اکثر سیستم‌ های کولر گازی که قبل از سال ۲۰۱۰ ساخته شده ‌اند به کار برده می ‌شد؛ به همین دلیل هنوز هم در بسیاری از منازل، از زمان قدیم وجود دارند و استفاده می شوند.

این گاز در ابتدای کاربرد آن در سیستم‌ های تهویه مطبوع محیط‌ های گوناگون بسیار پرطرفدار شد و در مدت کوتاهی بسیار مورد استفاده قرار گرفت؛ اما به تدریج دانشمندان با شناخت و مطالعه معایب گاز r22 متوجه شدند، مشکلاتی که این گاز می‌ تواند برای محیط زیست و لایه اوزون ایجاد کند به مراتب بسیار بیش‌تر از مزایای آن است. به دنبال چنین شرایطی دانشمندان در پی انتخاب یک جایگزین مناسب برای گاز r22 بودند.

چرا باید گاز r22 را با گاز دیگری جایگزین کنیم؟

دانشمندان در سال ‌های اخیر با توجه به شواهدی دریافتند که لایه اوزون به عنوان یک لایه محافظ بسیار مهم بین زمین و اشعه ‌های مضر خورشید در حال نازک شدن و از بین رفتن است. از بین رفتن لایه اوزون تبعات و مشکلات فراوانی را برای ساکنان زمین به دنبال خواهد داشت.

بر اساس تحقیقات بسیار گسترده ‌ای که انجام شد، پس از مدتی دانشمندان آژانس حفاظت محیط زیست، به نتیجه مهمی دست یافتند:

گاز r22 از جمله مواد شیمیایی مضر است که باعث آسیب رساندن و یا از بین بردن لایه اوزون می‌شود. به همین دلیل پس از این تحقیق با مشخص شدن اثرات و معایب گاز r22 استفاده از این گاز در کولر گازی‌ها ممنوع شد.

قانون ممنوعیت مصرف گاز r22 با هدف حذف گام به گام تمامی مواد از بین برنده اوزون از محیط زیست در طی یک دوره ده ساله، تصویب شده است و به مرحله اجرا رسیده است. این قانون همچنان نیز در حال حاضر در کشور عزیز ما ایران و سایر کشورها نیز در حال اجرا و انجام است.

از دیگر معایب گاز r22 که به آن اشاره می شود، هزینه ‌های بالا و سرسام آور تعمیرات و تجهیزات کولر گازی‌ های قدیمی حاوی این گاز است. با توجه به اینکه امروزه این سیستم‌‌ های تهویه مطبوع هزینه ‌های بالاتری نسبت به سایر کولر گازی‌ ها دارند، بسیاری از افراد با کوچک ترین اختلال در سیستم، تعمیرات و غیره انجام نمی ‌دهند بلکه بلافاصله سیستم تهویه خود را با مدل ‌های جدید و به روز تعویض می‌ کنند. افزایش هزینه‌ های تعمیرات و تجهیزات نیز با هدف حذف این گاز صورت گرفت.

گاز فرئون به تدریج و در طول زمان از مقدار آن کاسته می‌شود در نتیجه نیاز به جایگزینی دوباره دارد. تهیه مجدد گاز r22 بسیار پرهزینه است.

گاز مبرد کولر گازی چیست؟

گاز مبرد یک ترکیب شیمیایی با خاصیت‌ های فوق العاده است که در فرآیند سرمایش و گرمایش سیستم کولر گازی شما نقش اساسی بر عهده دارد.

این ماده خنک کننده می ‌تواند علاوه بر حالت گاز، حالت مایع نیز داشته باشد. وظیفه اصلی گاز مبرد، جذب گرمای هوا و انتقال آن به سیم پیچ تبخیر کننده برای تبدیل آن به آب مقطر است. در این فرآیند انرژی حرارتی و گرمایی آزاد می‌ شود، هوا خنک می‌شود، این هوای خنک به محیط منزل وارد می‌ شود و درجه حرارت محیط را کاهش می‌ دهد.

در صورت عدم وجود گاز مبرد در کولر گازی، سیستم تهویه مطبوع شما به درستی کار نمی ‌کند. نشت و یا سطح پایین گاز مبرد در سیستم، یکی از عوامل اصلی تولید و هدایت هوای گرم به داخل محیط است.

هنگامی که سیستم تهویه مطبوع شما نیازمند تعمیر و یا سرویس دوره‌ ای است، تنها یک تعمیرکار ماهر و مورد تایید باید این کار را انجام دهد؛ زیرا کار کردن با گاز مبرد بسیار خطرناک است.

جایگزین ‌های گاز r22

با توجه به معایب گاز r22 که در مطالب فوق به آن‌ها اشاره شد، طبق قانون برای حفاظت از محیط زیست این گاز باید از کولر گازی‌ هایی که از ژانویه سال ۲۰۲۰ ساخته می ‌شدند حذف می‌شد اما در ابتدا و قبل از حذف این گاز باید جایگزینی برای آن پیدا می‌ کردیم تا بتوانیم از آن در سیستم‌ های تهویه مطبوع استفاده کنیم.

برای گاز مبرد  r22سه جایگزین مناسب وجود دارد که امروزه به فراوانی از آن‌ها در سیستم‌ های تهویه مطبوع جدید استفاده می ‌شود. این سه جایگزین کاربردی گاز r22 شامل موارد زیر می‌ باشد:

• R438A
• R422D
• R421A

این سه گاز مبرد با روغن ‌های معدنی که در کمپرسور کولر گازی r22 استفاده می‌ شود، سازگار است در حالیکه در کولر گازی ‌های مدرن روغن مصنوعی به کار برده می‌ شود. به طور کلی هر کدام از گازهای مبرد برای استفاده با انواع خاصی از روغن طراحی شده‌ اند.

یکی دیگر از روش‌ های جایگزین گاز r22 در سیستم ‌هایی که برای این نوع گاز تولید شده‌اند، تهیه فرئون بازیافتی است. البته این روش بسیار زمان بر است و به دلیل هزینه بسیار بالا تقریبا غیرقابل انجام است.

گاز‌های مبرد جایگزین گاز r22 دارای مزایای یکسان و حتی بیش تری نسبت به این گاز هستند و همچنین معایب گاز r22 را یا بسیار کم‌ تر دارند و یا اصلا ندارند.

ما در این مقاله بهترین گازهای برودتی را معرفی کرده ایم.

نحوه اطلاع از نوع گاز مبرد سیستم کولر گازی

عموما بسیاری از کولر گازی هایی که قبل از سال ۲۰۱۰ ساخته شده اند، دارای گاز مبرد r22 هستند اما شما می ‌توانید برای تایید آن را چک کنید. سه روش برای مشخص شدن اینکه از چه نوعی گازی در سیستم تهویه مطبوع استفاده شده است وجود دارد:

1. اول از همه دفترچه راهنمای کولر گازی را مطالعه کنید. نوع گاز مبرد به کار برده شده در کولر گازی در این دفترچه که همراه با سیستم تهویه مطبوع در جعبه آن وجود دارد، نوشته شده است.
2. پلاک فنی دستگاه را فراموش نکنید. برچسب پلاک فنی اکثرا روی پنل داخلی و یا یونیت خارجی کولر گازی وجود دارند. شما می‌توانید با رجوع کردن به این برچسب نوع گاز مبرد مصرفی در دستگاه را در قسمت مشخصات گاز مبرد مشاهده کنید.
3. در صورتی که به دفترچه راهنما و برچسب پلاک فنی دستگاه دسترسی نداشتید، می توانید از تعمیرکاران و نصابان متخصص در این زمینه کمک بخواهید. این افراد طبق تجربه تنها با نگاه کردن به کولر گازی و همچنین بررسی چند نکته ساده نوع گاز مبرد به کار برده شده در کولر گازی را می‌ توانند مشخص کنند.